Od 1 stycznia 2025 r. producenci i dystrybutorzy sprzętu wędkarskiego zawierającego tworzywa sztuczne zostaną objęci nowymi, restrykcyjnymi regulacjami Unii Europejskiej. Dyrektywa 2019/904, znana jako Single-Use Plastics Directive (SUP), nakłada na nich obowiązek rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR – Extended Producer Responsibility). W praktyce oznacza to konieczność finansowania zbiórki, recyklingu oraz działań edukacyjnych związanych z utylizacją odpadów po narzędziach połowowych.
Dlaczego UE zaostrza regulacje dotyczące sprzętu wędkarskiego?
Tworzywa sztuczne stanowią 80–85% odpadów morskich w Unii Europejskiej, a aż 27% tych odpadów pochodzi z narzędzi połowowych, które nie zostały odpowiednio zutylizowane. Wśród nich znajdują się sieci rybackie, wędki, żyłki, haczyki, boje oraz inne akcesoria wędkarskie wykonane z plastiku. Problem ten ma charakter transgraniczny i dotyczy zarówno krajów nadmorskich, jak i tych, w których popularne są wędkarstwo sportowe i rekreacyjne.
Aby zminimalizować wpływ tych odpadów na środowisko, UE wprowadza obowiązek monitorowania i recyklingu sprzętu wędkarskiego zawierającego plastik oraz wymusza na producentach i dystrybutorach aktywne uczestnictwo w procesie gospodarowania odpadami.
Nowe obowiązki dla producentów sprzętu wędkarskiego
Zgodnie z nowymi przepisami, firmy zajmujące się produkcją, importem i sprzedażą sprzętu wędkarskiego zawierającego plastik będą musiały:
✅ Zorganizować system zbiórki zużytych narzędzi połowowych – obowiązkowo zapewnić mechanizmy umożliwiające klientom zwrot zużytych produktów do punktów zbiórki.
✅ Pokryć koszty recyklingu oraz unieszkodliwiania sprzętu wędkarskiego – producenci będą zobowiązani do finansowania systemów utylizacji i recyklingu.
✅ Sfinansować działania edukacyjne – UE nakłada na producentów i sprzedawców obowiązek informowania klientów o prawidłowych metodach utylizacji zużytego sprzętu oraz promowania alternatyw przyjaznych środowisku.
✅ Raportować ilości wprowadzanych na rynek narzędzi połowowych zawierających plastik – każdy producent będzie musiał udokumentować ilość plastiku użytego w sprzęcie wędkarskim.
✅ Płacić składki na rzecz systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta – konkretne stawki będą zależeć od państwa członkowskiego, w którym działa dana firma.
Jak wygląda wdrożenie EPR w krajach UE? Szwedzki model Fiskekretsen AB
Każde państwo członkowskie wdraża nowe przepisy na swój sposób, jednak niektóre kraje, jak Szwecja, już wypracowały konkretne rozwiązania.
W odpowiedzi na nowe regulacje, szwedzcy producenci sprzętu wędkarskiego utworzyli organizację Fiskekretsen AB, która zarządza obowiązkami wynikającymi z EPR. Członkostwo w tej organizacji stało się dla firm wędkarskich niemal obowiązkowe – ci, którzy nie dołączą, mogą być ukarani grzywną w wysokości SEK 20,000 (€1,743), a każda kolejna kara będzie podwajana aż do spełnienia wymogów.
Firmy w Szwecji zobowiązano do uiszczania dwóch opłat: 🔹 Rocznej składki w wysokości SEK 6,000 (€520) 🔹 Opłaty w wysokości 10 SEK (€0,87) za każdy kilogram plastiku wprowadzonego na rynek
Takie rozwiązanie pozwala firmom z branży wędkarskiej dzielić się kosztami nowego systemu, zamiast ponosić je indywidualnie. Szwedzki model jest rekomendowany przez EFTTA (European Fishing Tackle Trade Association) jako wzór do naśladowania w innych krajach UE.
Czy regulacje dotyczą tylko wód morskich?
Chociaż dyrektywa 2019/904 koncentruje się głównie na zanieczyszczeniu mórz i oceanów, jej zapisy obejmują także wody śródlądowe, takie jak rzeki, jeziora czy zbiorniki retencyjne.
🟢 Dlaczego? Rzeki transportują odpady plastikowe do mórz i oceanów, co czyni je kluczowym elementem w walce z zanieczyszczeniami.
🟢 Jakie produkty podlegają regulacjom?
- Sieci rybackie i narzędzia połowowe używane w rzekach i jeziorach.
- Żyłki wędkarskie, haczyki, boje i inne plastikowe elementy sprzętu.
- Plastikowe elementy łodzi wędkarskich i akcesoriów do połowu.
Jak przygotować się na nowe regulacje w Polsce?
Obowiązki EPR zaczną obowiązywać także w Polsce, dlatego producenci i dystrybutorzy sprzętu wędkarskiego powinni już teraz podjąć odpowiednie kroki:
1️⃣ Sprawdzenie obowiązujących przepisów w Polsce – warto skontaktować się z krajowymi instytucjami ochrony środowiska, aby dowiedzieć się, jakie dokładnie wymagania zostaną wprowadzone.
2️⃣ Utworzenie organizacji producentów – w Polsce może powstać stowarzyszenie podobne do Fiskekretsen AB, które pomoże firmom w dostosowaniu się do regulacji i podziale kosztów.
3️⃣ Dostosowanie produkcji do nowych wymogów – warto już teraz analizować możliwości ograniczenia plastiku w produktach i zastępowania go bardziej ekologicznymi materiałami.
4️⃣ Przygotowanie systemu zbiórki zużytego sprzętu – firmy mogą wdrożyć własne punkty odbioru zużytych narzędzi połowowych lub nawiązać współpracę z recyklerami.
5️⃣ Prowadzenie kampanii informacyjnych – kluczowe będzie edukowanie klientów o nowych zasadach i konieczności odpowiedzialnej utylizacji sprzętu.
Podsumowanie
Nowe unijne przepisy to wielka zmiana dla branży wędkarskiej, ale też szansa na bardziej zrównoważoną produkcję i ochronę środowiska. Kluczowe będzie dostosowanie się do regulacji jeszcze przed 2025 rokiem, aby uniknąć kar i przygotować firmę na nadchodzące zmiany. Szwecja pokazała, że wspólne działania branży mogą być skutecznym rozwiązaniem – czy Polska pójdzie tym samym tropem?
Więcej informacji na temat dyrektywy UE można znaleźć tutaj: 🔗 https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2019/904/oj
Źródło informacji EFTTA/DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE)
Autor Rafał Chwaliński
