W całej Polsce trwa bezprecedensowa mobilizacja na rzecz nadania rzece Odrze osobowości prawnej. Już ponad 400 wolontariuszy angażuje się w zbiórkę podpisów pod obywatelską inicjatywą ustawodawczą „Czysta Odra”. Ich celem jest zebranie 100 tysięcy podpisów do połowy kwietnia, co pozwoli na złożenie projektu w Sejmie.
Oddolny ruch zyskuje na sile
Podpisy są zbierane w ponad 70 lokalizacjach i na około 50 wydarzeniach w całym kraju, a skala akcji rośnie. Poparcie dla inicjatywy wyrażają osoby ze świata kultury i nauki, w tym noblistka Olga Tokarczuk, która podkreśliła: „Proszę, podpisujcie się pod tą inicjatywą. Odra płynie także w naszych żyłach.”
W sprawę angażuje się także środowisko muzyczne – zbiórki będą odbywać się na koncertach takich artystów jak Fisz Emade Tworzywo, Kwiat Jabłoni, Krzysztof Zalewski, Natalia Przybysz czy Farben Lehre. Lider tego ostatniego zespołu, Wojtek Wojda, mówi: „To oczywiste, że rzeka powinna być czysta i zdrowa, bo dzięki temu chronimy życie na Ziemi.”
Prawo natury – nowy paradygmat ochrony środowiska
Twórcy projektu podkreślają, że ich celem jest zmiana sposobu myślenia o naturze w kontekście prawa. Obecnie rzeka traktowana jest jako zasób, który może być eksploatowany, a prawo ochrony środowiska chroni głównie interesy ludzi, a nie samej natury. Prawniczka Agata Foksa-Biegaj tłumaczy: „Chcemy, aby Odra miała zdolność procesową. Jeśli ktoś naruszy jej prawa, będzie można wnosić sprawę do sądu w jej imieniu.”
Podobne inicjatywy funkcjonują już w innych krajach. W Ekwadorze i Nowej Zelandii rzeki uzyskały status podmiotu prawnego, co pozwala skuteczniej je chronić.
Walka o zdrowie rzek i ludzi
Inicjatorzy kampanii podkreślają, że stan Odry ma bezpośrednie konsekwencje dla ludzi. Ekspert ds. środowiska, dr hab. Bogdan Wziątek, ostrzega: „W niektórych odcinkach Odry stężenie soli jest tak wysokie, że porównywalne do wody, w której kisimy ogórki. W takich warunkach mogą się rozwijać toksyczne sinice i złote algi, które są niebezpieczne dla ludzi i zwierząt.”
Według Wziątka, jeśli nie ograniczymy zanieczyszczeń, rzeki w Polsce staną się strefami, do których nie będzie można się zbliżać.
Każdy może pomóc
Komitet „Czysta Odra” apeluje o wsparcie: nie tylko podpisanie listy, ale i zaangażowanie się w zbiórkę. Wolontariusze działają bez wsparcia finansowego i politycznego – ich jedynym celem jest ochrona rzeki. Podpisy można składać jedynie na papierowych listach, dostępnych w punktach wskazanych na stronie https://ustawa.osobaodra.pl/miejsca-zbiorki-podpisow/.
Źródło informacji: Radio DTR
