Zarządzanie oparte na ekosystemie przewyższa zarybianie w poprawie populacji ryb
Autor Rafał Chwaliński
W kontekście globalnych wysiłków na rzecz ochrony ekosystemów wodnych, nowe badanie prowadzone przez zespół naukowców, w tym Johannesa Radingera, przyniosło przełomowe wnioski dotyczące skuteczności różnych metod zarządzania populacjami ryb. Badanie wykazało, że metody zarządzania oparte na całym ekosystemie są znacznie bardziej efektywne niż zarybianie poszczególnych gatunków w kontekście zwiększania liczebności ryb w naturalnych środowiskach wodnych.
W ramach eksperymentu, który objął 20 jezior i trwał sześć lat, naukowcy skupili się na porównaniu tradycyjnych zarybień z innowacyjnymi podejściami do zarządzania habitatem, takimi jak tworzenie płytkich stref przybrzeżnych i dodawanie martwego drewna do jezior. Wyniki eksperymentu były jednoznaczne: podczas gdy zarybianie nie przyniosło oczekiwanych efektów wzrostu populacji ryb, tworzenie płytkich stref przybrzeżnych skutecznie zwiększało liczebność ryb, zwłaszcza młodych osobników.
Strefy przybrzeżne pełnią kluczową rolę ekologiczną, oferując zarówno optymalne warunki do rozmnażania, jak i naturalne schronienia, które zmniejszają ryzyko ze strony drapieżników. Tym samym, działanie to sprzyja wzrostowi młodych ryb i ogólnej liczebności populacji. Zarządzanie ekosystemowe uwzględnia szerszą perspektywę ekologiczną, oferując zrównoważone i długofalowe korzyści dla bioróżnorodności wód śródlądowych.
Jednakże, mimo obiecujących wyników, wdrożenie zarządzania ekosystemowego na szeroką skalę napotyka na bariery polityczne i finansowe. Dlatego istotne jest zwiększanie świadomości i wsparcia dla takich inicjatyw, aby skutecznie przyczynić się do odbudowy i ochrony zdegradowanych ekosystemów.
PeÅ‚ne badanie zostaÅ‚o opublikowane w prestiżowym czasopiÅ›mie „Science” pod tytuÅ‚em „Ecosystem-based management outperforms species-focused stocking for enhancing fish populations”, a jego współautorami sÄ… również Sven Matern, Thomas Klefoth, Christian Wolter, Fritz Feldhege, Christopher T. Monk, oraz Robert Arlinghaus. DOI: 10.1126/science.adf0895
Opis infografiki:
Mechanizmy dynamiki populacji wynikające z zarządzania siedliskiem opartego na ekosystemie poprzez tworzenie płytkich stref przybrzeżnych i dodawanie grubych siedlisk leśnych oraz z zarządzania zarybieniem ukierunkowanego na gatunki. W przypadku ryb ograniczenia populacji związane z wąskim gardłem śmiertelności zależnym od zagęszczenia u młodych osobników są szczególnie ważne (13, 14). Żółte pole wskazuje arenę żerowania zaangażowaną w kompromis między wzrostem ryb a śmiertelnością w strefach przybrzeżnych jezior. Najmniejsze klasy długości ryb stają w obliczu ważnego kompromisu między zapewnieniem wystarczających zasobów pożywienia w celu wsparcia wzrostu do długości przekraczających szerokość rozwarcia ich drapieżników, a jednocześnie minimalizacją narażenia na drapieżnictwo (17). Dlatego dostosowują swoje zachowanie żerowania w oparciu o postrzegane ryzyko drapieżnictwa (tj. żerowanie wrażliwe na ryzyko drapieżnictwa). Ten kompromis między podejmowaniem ryzyka drapieżnictwa a żerowaniem jest kształtowany przez konkurencję wewnątrzgatunkową i międzygatunkową oraz przestrzenne rozmieszczenie zasobów pożywienia. Ryby młode mogą żerować w dochodowych, ale ryzykownych obszarach poza schronieniem (tj. wrażliwy składnik populacji) lub przenosić się do schronień (np. roślinność, grube struktury drewniane lub płytkie wody), aby ograniczyć śmiertelność (tj. niewrażliwy składnik populacji), ale kosztem spożycia pokarmu (18, 19). Chociaż poprawa siedliska może poprawić ten kompromis między wzrostem a śmiertelnością, aby umożliwić większej liczbie ryb młodych wzrost w populacji, zarybianie gatunkami, które w przeciwnym razie rozmnażałyby się naturalnie, nie zmieniłoby konfiguracji przestrzennej aren żerowania; zwiększyłoby to jedynie konkurencję lub drapieżnictwo bez możliwości znalezienia schronienia przed śmiertelnością. Zdjęcia po lewej i na środku dzięki uprzejmości Floriana Möllersa/AVN.