Od 1 stycznia 2025 r. producenci i dystrybutorzy sprzÄtu wÄdkarskiego zawierajÄ cego tworzywa sztuczne zostanÄ objÄci nowymi, restrykcyjnymi regulacjami Unii Europejskiej. Dyrektywa 2019/904, znana jako Single-Use Plastics Directive (SUP), nakÅada na nich obowiÄ zek rozszerzonej odpowiedzialnoÅci producenta (EPR â Extended Producer Responsibility). W praktyce oznacza to koniecznoÅÄ finansowania zbiórki, recyklingu oraz dziaÅaÅ edukacyjnych zwiÄ zanych z utylizacjÄ odpadów po narzÄdziach poÅowowych.
Dlaczego UE zaostrza regulacje dotyczÄ ce sprzÄtu wÄdkarskiego?
Tworzywa sztuczne stanowiÄ 80â85% odpadów morskich w Unii Europejskiej, a aż 27% tych odpadów pochodzi z narzÄdzi poÅowowych, które nie zostaÅy odpowiednio zutylizowane. WÅród nich znajdujÄ siÄ sieci rybackie, wÄdki, żyÅki, haczyki, boje oraz inne akcesoria wÄdkarskie wykonane z plastiku. Problem ten ma charakter transgraniczny i dotyczy zarówno krajów nadmorskich, jak i tych, w których popularne sÄ wÄdkarstwo sportowe i rekreacyjne.
Aby zminimalizowaÄ wpÅyw tych odpadów na Årodowisko, UE wprowadza obowiÄ zek monitorowania i recyklingu sprzÄtu wÄdkarskiego zawierajÄ cego plastik oraz wymusza na producentach i dystrybutorach aktywne uczestnictwo w procesie gospodarowania odpadami.
Nowe obowiÄ zki dla producentów sprzÄtu wÄdkarskiego
Zgodnie z nowymi przepisami, firmy zajmujÄ ce siÄ produkcjÄ , importem i sprzedaÅ¼Ä sprzÄtu wÄdkarskiego zawierajÄ cego plastik bÄdÄ musiaÅy:
â ZorganizowaÄ system zbiórki zużytych narzÄdzi poÅowowych â obowiÄ zkowo zapewniÄ mechanizmy umożliwiajÄ ce klientom zwrot zużytych produktów do punktów zbiórki.
â PokryÄ koszty recyklingu oraz unieszkodliwiania sprzÄtu wÄdkarskiego â producenci bÄdÄ zobowiÄ zani do finansowania systemów utylizacji i recyklingu.
â SfinansowaÄ dziaÅania edukacyjne â UE nakÅada na producentów i sprzedawców obowiÄ zek informowania klientów o prawidÅowych metodach utylizacji zużytego sprzÄtu oraz promowania alternatyw przyjaznych Årodowisku.
â RaportowaÄ iloÅci wprowadzanych na rynek narzÄdzi poÅowowych zawierajÄ cych plastik â każdy producent bÄdzie musiaÅ udokumentowaÄ iloÅÄ plastiku użytego w sprzÄcie wÄdkarskim.
â PÅaciÄ skÅadki na rzecz systemów rozszerzonej odpowiedzialnoÅci producenta â konkretne stawki bÄdÄ zależeÄ od paÅstwa czÅonkowskiego, w którym dziaÅa dana firma.
Jak wyglÄ da wdrożenie EPR w krajach UE? Szwedzki model Fiskekretsen AB
Każde paÅstwo czÅonkowskie wdraża nowe przepisy na swój sposób, jednak niektóre kraje, jak Szwecja, już wypracowaÅy konkretne rozwiÄ zania.
W odpowiedzi na nowe regulacje, szwedzcy producenci sprzÄtu wÄdkarskiego utworzyli organizacjÄ Fiskekretsen AB, która zarzÄ dza obowiÄ zkami wynikajÄ cymi z EPR. CzÅonkostwo w tej organizacji staÅo siÄ dla firm wÄdkarskich niemal obowiÄ zkowe â ci, którzy nie doÅÄ czÄ , mogÄ byÄ ukarani grzywnÄ w wysokoÅci SEK 20,000 (â¬1,743), a każda kolejna kara bÄdzie podwajana aż do speÅnienia wymogów.
Firmy w Szwecji zobowiÄ zano do uiszczania dwóch opÅat: ð¹ Rocznej skÅadki w wysokoÅci SEK 6,000 (â¬520) ð¹ OpÅaty w wysokoÅci 10 SEK (â¬0,87) za każdy kilogram plastiku wprowadzonego na rynek
Takie rozwiÄ zanie pozwala firmom z branży wÄdkarskiej dzieliÄ siÄ kosztami nowego systemu, zamiast ponosiÄ je indywidualnie. Szwedzki model jest rekomendowany przez EFTTA (European Fishing Tackle Trade Association) jako wzór do naÅladowania w innych krajach UE.
Czy regulacje dotyczÄ tylko wód morskich?
Chociaż dyrektywa 2019/904 koncentruje siÄ gÅównie na zanieczyszczeniu mórz i oceanów, jej zapisy obejmujÄ także wody ÅródlÄ dowe, takie jak rzeki, jeziora czy zbiorniki retencyjne.
ð¢ Dlaczego? Rzeki transportujÄ odpady plastikowe do mórz i oceanów, co czyni je kluczowym elementem w walce z zanieczyszczeniami.
ð¢ Jakie produkty podlegajÄ regulacjom?
- Sieci rybackie i narzÄdzia poÅowowe używane w rzekach i jeziorach.
- Å»yÅki wÄdkarskie, haczyki, boje i inne plastikowe elementy sprzÄtu.
- Plastikowe elementy Åodzi wÄdkarskich i akcesoriów do poÅowu.
Jak przygotowaÄ siÄ na nowe regulacje w Polsce?
ObowiÄ zki EPR zacznÄ obowiÄ zywaÄ także w Polsce, dlatego producenci i dystrybutorzy sprzÄtu wÄdkarskiego powinni już teraz podjÄ Ä odpowiednie kroki:
1ï¸â£ Sprawdzenie obowiÄ zujÄ cych przepisów w Polsce â warto skontaktowaÄ siÄ z krajowymi instytucjami ochrony Årodowiska, aby dowiedzieÄ siÄ, jakie dokÅadnie wymagania zostanÄ wprowadzone.
2ï¸â£ Utworzenie organizacji producentów â w Polsce może powstaÄ stowarzyszenie podobne do Fiskekretsen AB, które pomoże firmom w dostosowaniu siÄ do regulacji i podziale kosztów.
3ï¸â£ Dostosowanie produkcji do nowych wymogów â warto już teraz analizowaÄ możliwoÅci ograniczenia plastiku w produktach i zastÄpowania go bardziej ekologicznymi materiaÅami.
4ï¸â£ Przygotowanie systemu zbiórki zużytego sprzÄtu â firmy mogÄ wdrożyÄ wÅasne punkty odbioru zużytych narzÄdzi poÅowowych lub nawiÄ zaÄ wspóÅpracÄ z recyklerami.
5ï¸â£ Prowadzenie kampanii informacyjnych â kluczowe bÄdzie edukowanie klientów o nowych zasadach i koniecznoÅci odpowiedzialnej utylizacji sprzÄtu.
Podsumowanie
Nowe unijne przepisy to wielka zmiana dla branży wÄdkarskiej, ale też szansa na bardziej zrównoważonÄ produkcjÄ i ochronÄ Årodowiska. Kluczowe bÄdzie dostosowanie siÄ do regulacji jeszcze przed 2025 rokiem, aby uniknÄ Ä kar i przygotowaÄ firmÄ na nadchodzÄ ce zmiany. Szwecja pokazaÅa, że wspólne dziaÅania branży mogÄ byÄ skutecznym rozwiÄ zaniem â czy Polska pójdzie tym samym tropem?
WiÄcej informacji na temat dyrektywy UE można znaleÅºÄ tutaj: ð https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2019/904/oj
ŹródÅo informacji EFTTA/DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE)
Autor RafaÅ ChwaliÅski